دفاع مقدس یکی از درخشان‌ترین و مهم‌ترین بخش‌های تاریخ انقلاب اسلامی و داستان حماسی پر شکوه مقاومت ملت بزرگ ایران است که با وجود خسارات آن، مشحون از درس ایستادگی، مقاومت، ایثار، عزت و استقلال است و تجربیات گران‌بهایی در حوزه‌های مختلف برای انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی ایران بر جای نهاده و الگویی برای ایستادگیِ درس‌آموز مبارزات ملت‌های آزاده علیه استکبار جهانی به شمار می‌رود. جنگ هشت‌ساله از بزرگ‌ترین افتخارات ملت ایران و تجلیگاه ایستادگی و فداکاری عمومی بی‌نظیر مردم در همه‌ی ادوار تاریخ کشور است؛ به‌گونه‌ای که چراغی راهنما برای آینده‌های نزدیک و دور مدیریت راهبردی و کلان کشور تلقی می‌گردد. برای تدوین این کتاب، رهنمودها و تدابیر مقام معظم رهبری و فرماندهی معظم کل قوا(مدظله‌العالی) در خصوص ابعاد و موضوعات مختلف مرتبط با دفاع مقدس که طی سال‌های ۱۳۵۹ تا ۱۳۹۹ بیان فرموده‌اند، مورد بررسی و بهره‌برداری قرار گرفته، و مطالب آن در ده فصل به شرح زیر دسته‌بندی شده‌است:

فصل اول: مبانی و کلیات جهاد و دفاع

فصل دوم: چرایی طمع دشمنان در تحمیل جنگ علیه ملت ایران

فصل سوم: نقش تدیّن، معنویت و مبانی دینی در پیروزی دفاع مقدس

فصل چهارم: نقش مردم و اقشار مختلف مردمی در دفاع مقدس

فصل پنجم: نقش ارگان‌ها و نهادهای مختلف در دفاع مقدس

فصل ششم: نقش دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی در جنگ تحمیلی

فصل هفتم: دستاوردها، درس‌ها و عبرت‌های دفاع مقدس

فصل هشتم: الزامات مرتبط با دفاع مقدس

فصل نهم: خاطرات

فصل دهم: برخی شهدای شاخص دفاع مقدس