دوره «مأوا» دوره‌ای است که با هدف استعدادیابی و توانمندسازی فعالان علوم انسانی و اجتماعی، در سه مرحله استعدادیابی، کارآموزی و کارورزی، در محورهای پژوهش، آموزش و رسانه، و در حوزه رشته های مختلف علوم انسانی مانند حقوق، علوم سیاسی، اقتصاد، مدیریت، تربیت و خانواده، جامعه و فرهنگ و... برگزار می شود. از اهداف این دوره می توان به کشف استعدادها و مهارت‌های افراد علاقه‌مند به فعالیت در سطوح گوناگون علوم انسانی و اجتماعی، جهت دهی و هدفمندسازی فعالیت های مختلف علمی و رسانه ای داوطلبین، و آموزش و پرورش استعدادها و مهارت‌های ایشان با بهره‌گیری از روش‌های علمی و تخصصی بسیار دقیق و اجرای برنامه‌های منظم علمی اشاره کرد.

اساتید و سرفصل های دوره:

بسترهای نقش آفرینی در علوم انسانی و اجتماعی

استاد دکتر مهدی قلی نژاد

چکیده مباحث:

دکتر قلی نژاد در این جلسه با تأکید بر ضرورت فعالیت در عرصه علوم انسانی بیان داشت که اساساً علم به جهت کاربردی که دارد و از آن در حل مسائل جامعه و نیازهای جامعه استفاده می شود، اهمیت دارد؛ اما متأسفانه نظام آموزشی و پژوهشی ما ناظر به جامعه و نیازهای جامعه ما تعیین نمی شود. همچنین ایشان تأکید کردند که اگر با مبانی و روش هایی که الان مرسوم است پیش برویم، در دنیا به مرجعیت نخواهیم رسید، چرا که غربی‌ها در فضای علوم انسانی در بسیاری از حوزه ها جلوتر هستند و به همین خاطر است که می بایست رویکرد اسلامی را برای تحول علوم پیگیری کرد، به این معنا که اسلامی بودن باعث مرجعیت ما در ایران و دنیا می شود.

کارگاه مسأله شناسی و فرایند حل مسأله

استاد دکتر مجتبی حسنی

چکیده مباحث:

در این کارگاه ابتدا توضیحاتی در مورد ضرورت مسأله پژوهشی و فرایند کشف مسأله ارائه شد و سپس روش حل مسأله که با در نظر گرفتن اقتضاءات جامعه ایرانی و اصول و تعالیم اسلامی و زیر نظر اساتید حوزوی و دانشگاهی استخراج شده است در قالب دو کارگاه برگزار شد. علاوه بر این هسته های علمی مبتنی بر نظام مسائل استخراج شده تشکیل و دانشجویان حسب علاقه و توانمندی خود در هر یک از این هسته ها مشغول به فعالیت و پژوهش شدند.

مسئله شناسی تامین و تخصیص منابع در سازوکار تامین اجتماعی بیمه ای جلسه 1

استاد دکتر جواد کجوری

ضرورت موضوع:

دولت نقش بزرگی را در حوزه اقتصادی ایفا می کند و ناظر بر عملکرد صحیح اقتصاد است. درصورت آزاد گذاشتن کنشگران در حوزه اقتصادی ممکن است اقتصاد دچار بحران های اجتماعی مانند فقر، احتکار و تورم های شدید شود. لذا حل مسائلی که ناظر به دولت است ما را به ایجاد الگوی مطلوب در اجزای مختلف نظام اقتصادی جامعه کمک خواهد کرد.

خلاصه بیان شده:

ایشان ضمن اشاره به این موضوع که در فرایند تاریخی تحول تأمین اجتماعی، عمدتاً‌ دو نظام تأمین اجتماعی پدیدار شده‌اند که به «نظام بیسمارکی» و «نظام بوریجی» معروف هستند، خاطرنشان کرد: نظام بیسمارکی به صورت بیمه‌ای و نظام بوریجی به‌صورت مالیاتی اداره می‌شد و آنچه امروزه تحت عنوان نظام‌های متمرکز تأمین اجتماعی مطرح است به نوعی ترکیب‌های مختلفی از این دو شیوه کلی است.

این پژوهشگر اقتصادی افزود: نظام رفاه و تأمین اجتماعی در ایران شامل حوزه‌های بیمه‌ای، حمایتی و امدادی می‌شود و در این میان حوزه بیمه‌ای نقشی پررنگ‌تر ایفا می‌کند. بر این اساس، ارزیابی وضعیت صندوق‌های بازنشستگی می‌تواند تا حد زیادی بیانگر مسائل این حوزه باشد.

مسئله شناسی تامین و تخصیص منابع در سازوکار تامین اجتماعی بیمه ای جلسه 2

استاد دکتر جواد کجوری

ضرورت موضوع:

ضرورت آشنایی با سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و آشنایی با نقدهای محتوایی و شکلی مطرح بر آن و ارائه راهکار و کمک به بازنویسی سند

خلاصه بیان شده:

تأمین اجتماعی اسلامی به‌دنبال رفع نیازهای حیاتی و تکمیلی افرادی است که از قافله سطح معیشت مطلوب جامانده‌اند. سطح معیشت مطلوب، محدوده‌ای است که در آن نیازهای حیاتی و تکمیلی افراد به‌صورتی برطرف می‌شود که همه در سطح متوسط ثروت جامعه از معیشت بهره‌مند هستند و اگرچه تفاوت درجه بین سطوح معیشتی وجود دارد، اما فاصله معنادار بین این سطوح معیشتی نیست.

ایشان درخصوص مسائل صندوق بازنشستگی تأمین اجتماعی بیان داشتند: نقشه مسائل صندوق بازنشستگی سازمان تأمین اجتماعی شامل چهار سطح می‌شود: «مسائل ناظر پایداری مالی صندوق‌ها»، «سازوکارهای مدیریتی»، «سیاست‌گذاری‌های کلان»، مسائل اثرگذار نظام اقتصادی بر صندوق بازنشستگی.

این پژوهشگر ضمن اشاره به مسائل فوق، بیان داشت: ریشه‌ای ترین مشکل در ساختار مبتنی بر بیمه این صندوق‌هاست و بهتر است در درجه نخست با اصلاحات پارامتریک ناظر به مدت (و نه نرخ) بیمه‌پردازی وضعیت فعلی صندوق‌ها اصلاح شود و در بلندمدت به سمت رویکرد مالیاتی در تأمین اجتماعی برویم.

عدم بهره برداری وزارت امور خارجه و ستاد حقوق بشر قوه قضائیه از ظرفیت سازمان‌های بین المللی در راستای مقابله با تحریم‌های مغایر با قواعد حقوق بین الملل

استاد دکتر علی بهرامی

ضرورت موضوع:

شناخت وضعیت موجود حقوق بشر اسلامی در عرصه بین المللی یکی از لوازم مساله شناسی حقوق بشر اسلامی است. شناخت این عوامل به ما شناخت لازم در عرصه مسائل حقوق بشر را اعطا می کند.

خلاصه بیان شده:

۱. چارچوب نظری اسلام ناظر به روابط حکومت اسلامی در عرصه بین الملل، حق خواهی، انطباق عملکرد با قانون اساسی و مصلحت سنجی اسلام و مسلمین است.

۲. یکی ازضوابط مهم اسلام در تعامل با سازمان های بین المللی، لزوم پایبندی به تعهدات حکومت اسلامی با دولت های کفر است؛ ولو آنکه آن تعهد سودی برای مسلمین نداشته باشد.

۳. حکومت اسلامی موظف به مقابله به مثل نسبت به نقض عهدهای صورت گرفته از سوی دولت های ناقض عهد است.

۴. عامل عمده عدم موفقیت ستاد حقوق بشر قوه قضائیه در پاسخگویی و رفع ابهامات از وضعیت حقوق بشر در ایران، عدم اعتماد و وجود نگرش منفی به سازمان های بین المللی است.

۵. یکی از علت های تاخیر شکایت ایران از دیوان بین المللی دادگستری از آمریکا به دلیل تحریم ایران، پیشرو نبودن و عدم مرجعیت جامعه نخبگانی در سیاست گذاری های دستگاه های اجرایی مربوطه است.

۶. شیوه قطعی و مستقیم تاثیر گذاری و کنترل بر منابع اطلاعاتی و آماری شورای حقوق بشر سازمان ملل، بستر سازی برای تشکیل سازمان های مردم نهاد در کشور است.

۷. اصلاح ساختار و وحدت نهادهای مختلف تعامل کننده با سازمان های بین المللی در یک نهاد معین، راه اصلی موفقیت در برداشتن تحریم های ظلمانه است.

مسئله مداخله کیفری   نامطلوب شورای  عالی انقلاب فرهنگی؛ چیستی، چرایی و راه حل آن

استاد دکتر امیرحسین خسروآبادی

ضرورت موضوع:

یکی از مهمترین مسائل حقوق ایران، چالش های قانون گذاری است. اما مهمتر از آن شیوه های نوینی است که می تواند ما را از دام این چالش ها برهاند. تجربه کشورهای دیگر در حل مسائل قانون گذاری آن ها می تواند درس های زیادی به ما در این زمینه بدهد.

خلاصه بیان شده:

این پژوهش با رویکرد یک مطالعه اجتماعی برای حل یک چالش و مسئله اجتماعی، به دنبال حل معضل شورای عالی انقلاب فرهنگی در یک بعد خاص (مداخله کیفری) و تشریح و تبیین زوایای این مسئله است تا از رهگذر آن بتواند به راه‌حل مقتضی و جامعی در مورد آن برسد.

از این رو، در ابتدا به مؤلفه ها و بایسته های مداخله کیفری مطلوب از حیث نظام حقوقی اسلام، اشاره شد.

هر نهاد که قصد دارد مداخله کیفری انجام دهد باید خود را بر اساس این بایسته ها وفق دهد.

شورای عالی انقلاب فرهنگی فاقد هیچ گونه مؤلفه ای برای مداخله کیفری است.

هر گونه تصمیم گیری از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی، فاقد مشروعیت بوده و این نهاد هیچ جایگاه قانونی ندارد و اجرای تصمیمات این شورا، غیر قانونی است.

هر گونه مداخله کیفری باید مبتنی بر نظریات کارشناسی، رعایت قواعد حداقلی حقوق کیفری باشد که شورای عالی انقلاب فرهنگی به این مسئله هیچگاه توجه نداشته است.

برای بهبود عملکرد این نهاد، ابتدا باید قانون اساسی اصلاح شده و جایگاه این نهاد راهبردی در قانون اساسی بیاید.

این نهاد فاقد هر گونه صلاحیت برای مداخله کیفری به حسب نوع وظایفش خواهد بود.

چالش های سیاسی در تحقق سیاست های کلی نظام

دکتر سعیدمنصوریان

ضرورت موضوع:

جایگاه مهم چین و روسیه در آینده نظام بی نالملل و لزوم برنام هریزی برای تعامل با این دو کشور

خلاصه بیان شده:

استاد سعید منصوریان؛ پژوهشگر سیاست اسلامی در این جلسه ابتدا مقدمه ای پیرامون ابعاد سیاسی تحقق سیاست های کلی نظام بیان کرد. سپس به صورت مختصر چارچوب نظری و تاریخچه موضوع سیاست های کلی را مطرح نمود.

وی در ادامه به مسائل موجود در زمینه تحقق سیاست های کلی اینگونه اشاره کرد: از جمله چالش های سیاسی موجود در عدم تحقق سیاست های کلی نظام با توجه به منابع مکتوب موجود در این زمینه عدم توجه متولیان اجرا به این سیاست ها است. هم چنین از دیگر چالش ها نگاه های کوتاه مدت مسئولین در این زمینه است که باعث می شود سیاست ها که نگاه بلندمدت دارند در حاشیه قرار گیرند.

در این جلسه علاوه بر اشاره به چالش های موجود برخی راهکارهای پیشنهادی نیز در این زمینه بررسی گردید. به عنوان نمونه می توان به لزوم آگاه سازی افکار عمومی از این سیاست ها، مطالبه گری مردم نسبت به اجرای این سیاست ها و حمایت مردم از این سیاست ها اشاره نمود.

الگوی اجمالی نظام فرهنگی اسلام

استاد دکتر محمدصابر اسدی

ضرورت موضوع:

لزوم آشنایی مخاطبین با نظام فرهنگی اسلام به صورت اجمالی برای انتخاب

خرده نظام های نظام فرهنگی و مسائل مربوط به هر کدام

خلاصه بیان شده:

گیدنز فرهنگ را اینگونه تعریف میکند:

فرهنگ در یک جامعه، هم شامل جنبه های نامحسوس، عقاید، اندیشه ها و ارزش هایی که محتوای فرهنگ را م یسازند و هم جنبه های ملموس و محسوس است . با توجه به اصول و مبانی شهید صدر تعریفی که میتوان از فرهنگ بیان کرد، عبارت است از: «مجموعه ای در هم تنیده از باورهای اساسی، برداشت های مختلف از پدیده ها و عواطف و احساسات ناشی ازآنها که نزد ذهن عده ای از افراد به صورت عادت در آمده و به رفتارها و تولیدات انسان جهت می دهد». اصل یترین تعابیر مرتبط با مفهوم فرهنگ در اندیشه شهید صدرا شامل زمینه جامعه اسلامی، منش، روحیه، فرهنگ و تمدن میشود. از نظر شهید صدر فرهنگ غیر از تمدن است؛ فرهنگ نوع نگرش به زندگی است درحالیکه تمدن رو شهای زیستن است که با تحول علوم و اکتشافات تغییر میکند. هدف نظام فرهنگی از نظر شهیدصدر الگوی آرمانی، متعلق همه تمایلات بوده و تمام قوای ادراکی وتحریکی انسان را به سوی خود بسیج میکند و بشر به طور طبیعی یک الگوی آسمانی را انتخاب می کند.

مساله شناسی نقش خانواده بر حجاب

استاد محمد علی فائضی

محمد علی فائضی، پژوهشگر حوزه خانواده در نشست تخصصی مساله شناسی نقش خانواده بر حجاب بیان داشت: فرزندان از لحظه‌ای که چشم به جهان می‌گشایند، در خانواده و در دامان والدین و خصوصاً مادر رشد می‌کنند. کودک از ابتدا، جهان را با خانواده و پدر و مادر خود می‌شناسد. بنابراین، نخستین و مهم‌ترین محیط تربیتی برای انسان، خانواده است. بنابراین والدین نسبت به تربیت کودکان مسئول‌اند.

اولین و مهمترین امر، لزوم مسئولیت پذیری والدین نسبت به تربیت فرزندان و خصوصاً پوشش، حجاب و عفاف دختران است. این مسئولیت و وظایف را می‌توان در 4 بخش خلاصه کرد: 1. عملکرد و رفتار والدین؛ 2. آموزش به دختران؛ 3. نظارت بر دختران و 4. تأمین نیازهای دختران که در ذیل هرکدام نیز وظایفی جزئی‌تر و مشخص‌تر وجود دارد.

با این حال، وضعیت نابه‌هنجار حجاب در جامعه در سالیان اخیر، ریشه در خانواده و عدم انجام وظایف والدین در این حوزه نیز دارد. در هرکدام از 4 حوزه گفته شده، بعضاً والدین دچار آسیب هستند. پوشش تحریک آمیز مادر در خانه، عدم جذابیت مادر به عنوان الگوی کامل، عدم توجه به ویژگی‌های مثبت اخلاقی در عین محجبه بودن مادر، برخورد گزینشی مادر با دستورات دینی، ارتباط پدر و مادر با نامحرم بدون رعایت موازین شرعی، عدم هماهنگی میان ارزش‌های پدر و مادر در زمینه حجاب، اختلاف والدین در زمینه پوشش، عدم دقت والدین در تنظیم مکان و زمان تعاملات جنسی، عدم توانایی والدین در تبیین فلسفه حجاب، تربیت فرزندان براساس آموزه های غیردینی، برخوردچکشی و غیرمعقول با سوالات و شبهات فرزندان، عدم نظارت بر رفت و آمدها، دوستان و...، آزادگذاشتن در مصرف محصولات رسانه مستهجن، غفلت از نظام تشویق و تنبیه معقول، برآورده نکردن نیازهای عاظفی فرزندان در کانون خانواده و خصوصاً توسط پدر، افراط یا تفریط والدین در تأمین مالی و عدم تأمین شرایط ازدواج از جمله مسائلی هستند که در خانواده‌ها وجود دارد و در بدحجابی و بی‌حجابی دختران نقش داشته است.