مهدی قاسمی سیانی

چکیده:

تأمین مالی پروژه‌های اقتصادی یکی از اساسی‌ترین مراحل ایجاد یک کسب‌وکار تولیدی است که اهمیت آن بر کسی پوشیده نیست. مطابق با دیدگاه رایج، بانک موسسه‌ای واسطه‌ای است تا عملیات جمع‌آوری وجوه خرد را انجام داده و این وجوه را به افراد مد نظر، انتقال دهد. پر واضح است که انجام این عملیات موجب ایجاد قدرت اقتصادی بزرگی برای مؤسسه مذکور خواهد شد. حال سؤال اینجاست که آیا لازم است این قدرت تنها در اختیار دولت باقی بماند یا اینکه می‌توان با شرایط و محدودیت‌های خاص، این قدرت را در اختیار بخش غیردولتی قرار داد؟

هدف از انجام این پژوهش، بررسی عوامل مؤثر بر تجویز بانکداری خصوصی در اقتصاد ایران با استفاده از روش اجتماعی «ژرف‌کاوی» است. براساس این روش، یک کنش اجتماعی تحت تأثیر برخی عوامل درونی و برخی عوامل بیرونی قرار دارد که عوامل درونی به دو دسته معرفتی و غیرمعرفتی و عوامل بیرونی نیز به دو دسته مشهود و غیرمشهود تقسیم می‌شوند. بدین منظور در گام نخست با مراجعه به منابع کتابخانه‌ای، مسائل مربوط به خصوصی‌سازی نظام بانکداری در اقتصاد ایران به‌دست آمد و در گام بعدی با مراجعه به فضای دلالی این حوزه (تعدادی از بانک‌های شهر تهران) و انجام ده مصاحبه با کارشناسان و فعالان این حوزه، عوامل چهارگانه مدنظر استخراج گردید. نتایج پژوهش نشان مي‌دهد که هشت عامل درونی معرفتی و یک عامل درونی غیرمعرفتی بر رواج بانک های خصوصی در ایران مؤثر بوده اند؛ لذا می‌بایست برای اصلاح وضعیت موجود در بانکداری ایران، راهکارهای ارائه شده موردتوجه قرار گیرند.

واژگان کلیدی: بانک، خصوصی‌سازی، بخش خصوصی، بخش دولتی

طبقه بندی JEL: E58، G21، G33