دانشکده علوم اجتماعی و فرهنگی - اخبار > سلسله نشست های تخصصی فرهنگی و اجتماعی/سلسله نشست های جمعیت؛وضعیت جمعیت کشور
 


چاپ خبر Print

سلسله نشست های تخصصی فرهنگی و اجتماعی/سلسله نشست های جمعیت؛وضعیت جمعیت کشور


سلسله نشست های تخصصی فرهنگی و اجتماعی/سلسله نشست های جمعیت؛وضعیت جمعیت کشور

به گزارش روابط عمومی دانشکده علوم اجتماعی و فرهنگی دانشگاه جامع امام حسین علیه السلام؛ در این نشست که روز دوشنبه مورخ 13 بهمن ماه 99 برگزار شد، دکتر علیئی اظهار داشت که بحث خود را در این سلسله جلسات، در سه مرحله تحلیل وضعیت موجود، علت‌یابی مسئله‌ی کاهش نرخ جمعیت و راه‌کارهای تقلیل کاهش جمعیت، مطرح می کند.

 


 وی گفت: کاهش جمعیت، هزینه و بار مالی، اجتماعی و عاطفی ندارد؛ اما آنچه که در دنیای امروز وجود دارد، مسئله افزایش جمعیت است که مشکل‌ساز است. در ایران از سال 1336 ه.ش سیاست‌های جمعیتی تحت عنوان تنظیم خانواده توسط خانم فرمان‌فرمائیان، اولین قدم‌ها برای کنترل و کاهش جمعیت، برداشته شد که تا به امروز هم ادامه داشته است. از سال 1375 به بعد که دومین سرشماری بعد از انقلاب انجام می‌شود، ما متوجه کاهش شدید نرخ باروری می‌شویم. مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) از این کاهش، به عنوان یک خطر یاد می‌کنند. اوج موالید در کشور ایران در سال 1360 و 1361 بوده و از آن موقع به بعد تا سال 1380 کاهش داشتیم و از 1380 تا 1395 افزایش نرخ موالید را شاهد بودیم و الان به شدت در حال سقوط هستیم. سیاست‌های جمعیتی، از سال 1369 در دولت آقای هاشمی رفسنجانی کلید می‌خورد و شروع شد و در سال 1372 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. دکتر علیی، کشورهای جهان را به سه سطح باروری، تقسیم کرد؛ 1. کشورهای با نرخ باروری پایین که 46% جمعیت جهان را در بر می‌گیرند که زنان به طور متوسط کمتر از یک و دو دهم فرزند دارند. 2. کشورهای با نرخ باروری متوسط که 45% جمعیت جهان را دارا می‌باشند که بین دو و یک دهم تا پنج فرزند دارند. 3. کشورهای با نرخ باروری بالا که 9% جمعیت را در بر می‌گیرد که نرخ فرزندآوری زنان بالای پنج فرزند می‌باشد. ایشان تحولات جمعیتی ایران را بر حسب هرم سنی بیان کرد و اضافه کردند که هرم سنی، این است که بین افزایش جمعیت و گروه‌های سنی بالا، تناسبی وجود داشته باشد. هرم سنی طبیعی، این است که بالاترین تعداد جمعیت برای صفرساله‌ها (این‌هایی که امسال وارد جمعیت می‌شوند)، باشد. پیش‌بینی بر این است که اگر اقدام عاجل و اساسی صورت نگیرد، در سال 1430 نرخ موالید، به صفر می‌رسد. جمعیت ایران در سال 1365 به اوج رشد جمعیت خود رسید که موالید، خیلی اضافه نشده ولی مرگ و میر کاهش پیدا کرده است و از اینجا پنجره جمعیتی شروع می‌شود. این پنجره جمعیتی، یک فرصت توسعه را به لحاظ نیروی انسانی، برای هر جامعه‌ای ایجاد می‌کند. اگر این پنجره جمعیتی را دولت‌ها بتوانند هدایت، تربیت و زیرساخت‌ها را فراهم کنند، این جامعه، به یک شکوفایی اساسی می‌رسد. کشورهای اروپایی، تماما این مراحل و وضعیت را طی کرده‌اند تا به اینجا رسیده‌اند. ایشان بیان داشتند با این وضعیت، رشد جمعیت ما در سال 1410 به صفر می‌رسد، نرخ مرگ‌ومیر افزایش پیدا می‌کند. تله جمعیتی (نزخ فرزندآوری به زیر 5/1 برسد)، اینجاست، که نهایتا جمعیت به فرسودگی کشیده می‌شود. تا قبل از 5/1، راهکار برای آن وجود دارد اما پایین‎‌‍‌تر از این دیگر، راهکاری وجود ندارد. سازمان ملل و بانک جهانی برای کشورهای جهان سوم، طوری برنامه‌ریزی کرده‌اند که از سن 37 سال به بالا نباید فرزنددار شوند و این فرزنددار شدن هم برای مادر و هم برای کودک مخاطره‌آمیز، تلقی کرده‌اند. این اتفاقات باعث شده که فرزندآوری تبدیل به هنجار شود. ما یک شاخصی برای جوانی و پیری جمعیت داریم. جوانی، میان‌سالی و سالخوردگی را با درصد گروه سنی، ارزیابی می‌کنیم. درصد این گروه‌های سنی، نشان می‌دهد که جمعیت در چه وضعیتی است. ما از لحاظ افزایش جمعیت پتانسیل زیادی داریم اما ما را به افسار کشیده‌اند؛ وگرنه جمعیت کشور ما هیچ‌وقت نمی‌توانست اینقدر کاهش پیدا کند. سیاست‌های کنترل جمعیت مصوب سال 1369 ، تمام امکانات دولت و شرایط اجتماعی را در جهت کنترل جمعیت بسیج کرد. شهرنشینی یکی از عوامل کاهش جمعیت است. باید بپذیریم کسی که شهرنشین شده دیگر نمی‌تواند 10 فرزند داشته باشد. یک فرد شهرنشین، سواد و آموزش و بهداشت جز ضروریات زندگی‌اش می‌شود نه فرزندآوری. جوان از روستاها خارج شدند. بیش‌ترین بافت جمعیت‌های روستاهای ما سالخورده‌اند. سه منبع موالید در ایران، وزارت بهداشت و درمان، سازمان ثبت احوال و مرکز آمار، می‌باشند. روند تحلیل جمعیت، چهار عامل بیماری‌ها، خشکسالی‌ها، رویدادهای طبیعی، جنگ‌ها و کشتارهای دست‌جمعی را دارا می‌باشد. سه عامل عملکرد دولت ما در سال 1369 در این قضیه کاهش جمعیت اثر داشت: 1. موج جمعیتی آن زمان 2. شرط بانک جهانی برای ارائه وام به دولت ایران 3.  نگاه غربی و بانک جهانی که در میان مسئولین ما وجود داشته است و هنوز هم موجود است. هنوز نگاه غربی و بانک جهانی وجود دارد و عده‌ای هنوز نپذیرفته اند که ما به طرف پیری در حرکت هستیم. می‌گویند پیری اشکال ندارد، همه کشورهای توسعه‌یافته، پیر شده‌اند، چه اشکال دارد ما هم به سمت پیری حرکت کنیم!؟حرفشان این است که این مسئله، روند توسعه می‌باشد و اشکالی ندارد. هنوز قضیه کاهش نرخ جمعیت برایشان مسئله نشده است..


فایل‌های ضمیمه:
1400/01/01 - ١٣:٣٨ / شماره خبر: ١٨١٩ / تعداد نمایش خبر: 170
1400/01/01 - ١٣:٣٨ / Code: ١٨١٩ / Number: 170

خروج