به گزارش روابط عمومی دانشکده علوم اجتماعی و فرهنگی دانشگاه جامع امام حسین علیه السلام؛ نخستین جلسه دادگاه بین المللی شبیه سازی شده مختلط دو کشور عراق و ایران جهت رسیدگی به پرونده ترور سردار شهید حاج قاسم سلیمانی و هیئت همراه توسط ایالات متحده آمریکا به همت مرکز علم و فناوری  حقوق دانشکده علوم اجتماعی و فرهنگی دانشگاه جامع امام حسین (ع) برگزار شد.

در این جلسه که دوشنبه 15 دی ماه برگزار شد، اساتید حقوق بین الملل و حقوق بین الملل کیفری و جمعی از حقوقدانان حضور داشتند.

ابتدای جلسه دکتر محمد صدری از طرف مرکز حقوق دانشگاه جامع امام حسین(ع) ضمن خیر مقدم و تشکر از حضور اساتید در این جلسه بیان داشتند: عملیات ناجوانمردانه ترور سردار سلیمانی باعث شد جامعه حقوقی به این موضوع واکنش داشته و تمام همت خود را برای بررسی ابعاد حقوقی این جنایت به کار ببندد.

وی با بیان اینکه تاکنون مستندات این پرونده ۴ هزار صفحه شده است، گفت: در مرحله بعد، پیگیری این امر بر عهده قوه قضاییه قرار گرفت تا در محاکم داخلی مورد بررسی قرار گیرد.

عضو هیئت علمی دانشگاه جامع امام حسین(ع) با بیان اینکه بعد از محاکم داخلی به دنبال بُعد بین‌المللی این جنایت خواهیم بود افزود: با توجه به مکان و زمان وقوع این جنایت، بُعد بین‌المللی آن باید مدنظر قرار گیرد و امروز به صورت شبیه‌سازی این امر از نظر حقوق بین‌الملل بررسی خواهد شد. این دادگاه در اصل دادگاه شبیه‌سازی بین‌المللی ایران و عراق است و تا کنون دادگاه شبیه‌سازی به این صورت وجود نداشته و به نوعی ابتکاری است. هدف از شبیه سازی چنین دادگاهی، طراحی و مقدمه چینی جهت بوجود آمدن دادگاه های مشترک منطقه ای است. امید است عدالت در جای خود قرار گرفته و عاملان این ترور به کیفر برسند.

در ادامه قضات، دادستان و وکیل مدافع معرفی شدند و همگی در محضر دادگاه سوگند یادکردند.

این دادگاه متشکل از پنج قاضی بود به ریاست دکتر حسین آقایی جنت مکان و قضاوت آقایان دکتر توکل حبیب زاده، دکتر علی فهیم دانش، دکتر عبدالحسین صفایی و دکتر محمد حسینی. همچنین دکتر یدالله عسگری در نقش وکیل مدافع و دکتر نصر الله ابراهیمی در نقش دادستان حضور داشتند.

حسین آقایی جنت مکان عضو هیات علمی دانشگاه اهواز به عنوان رییس دادگاه نمادین کیفری بین المللی در رسیدگی به اتهامات عاملان ترور سردار شهید قاسم سلیمانی بیان کرد: آموزش حقوق در این دادگاه به خوبی ارائه می شود. در ابتدا دادستان اظهارات خود را بیان و سپس وکیل مدافع ایالت متحده آمریکا مطالب خود را مطرح خواهد کرد و قضات دادگاه می توانند سوالات خود را مطرح کنند.

رییس دادگاه گفت: در پایان نیز قضات بار دیگر سوگنده یاد کرده و با بی‌طرفی وارد شور و رسیدگی عادلانه می‌شوند و تصمیم نهایی را صادر و در جمع همه اعلام می‌کنند.

جنت‌مکان ابراز کرد: برگزاری دادگاه شبیه‌سازی به صورت منطقه‌ای و بین دو کشور، نو و ابتکاری است امیدواریم بتوانیم از این مدل برای اتفاقات ناگوار مانند ترور سردار شهید سلیمانی و فاجعه منا استفاده کنیم و این مدل حقوقی را به سایر کشورها ارائه دهیم.

سپس دادستان در جایگاه قرار گرفت و بیان کرد: امروز ۱۵ دی ماه به رسیدگی به جنایت بزرگ و اقدام تروریستی آمریکا می پردازیم.

در این دادگاه، به ترور قهرمان جهان اسلام و سردار بزرگ اسلام که حضورش مساوی مبارزه با ظلم در منطقه و جهان بود، رسیدگی می‌شود. از جانب مردم ایران و مردم ستمدیده عراق که سال ها طعم تلخ اقدام سلفی‌ها و داعشی‌ها را تحمل کردند و خسارت سنگین بر آنها وارد شد و قهرمان منطقه اگر نبود امروز در مرکز ایران در امنیت و آرامش نبودیم، در این دادگاه حضور دارم.

وی افزود: از قضات درخواست دارم به کیفر خواست بنده توجه کرده و آنچه حق و عدالت است برای تنبیه جنایت‌کاران در نظر بگیرند. با اجرای عدالت، صلح و امنیت در منطقه حاکم و بساط تروریست‌ها از منطقه برچیده شده و کشورهای منطقه از جمله عراق زندگی بدون اقدام تروریستی را لمس می‌کنند.

وی گفت: عاملان و مباشرات این اقدام تروریستی اعم از نیروهای نظامی درگیر و کسانی که انجام این اقدام تروریستی را صادر کردند باید به سزای خود برسد. ۴۶ متهم شناسایی شدند که با هویت مشخص طی لایحه تقدیم خواهیم کرد. دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا که رسما فرماندهی عملیات تروریستی را بر عهده داشت و وزیر امور خارجه امریکا که پیشنهاد و توصیه انجام این اقدام تروریستی را داشته است و همچنین وزیر دفاع آمریکا و دیگران فرماندهان و مقامات نظامی آمریکا در منطقه که در این عملیات تروریستی دست داشتند باید به سزای اعمال خود برسند.

وی اضافه کرد: به عنوان مدعی العموم از جانب مردم ایران و عراق و منطقه، کیفرخواست را و انتظاری که از قضات عالی رتبه دارم، مطرح می‌کنم. انتظار ما شامل احراز عنوان جنایت علیه عاملان، احراز عنوان مجرمانه علیه متهمان، احراز عنوان مجرمانه علیه نقض قواعد حقوق بشر دوستانه، احراز جنایت علیه قواعد حقوق بشر و احراز عنوان نقض قواعد عام حقوق بین‌الملل و تجاوز و ایراد ضرر و زیان به قربانیان و جبران خسارت است. در این اقدام تروریستی تنها خانواده سردار شهید سلیمانی ضرر نکردند بلکه همه مردم منطقه ضربه خوردند.

وی در ادامه با اشاره به اینکه فعل مجرمانه این اقدام تروریستی گفت: بامداد جمعه مصادف با سوم ژانویه این ترور رخ داد؛ قهرمان مبارزه با تروریست مهمان عراقی‌ها برای ایجاد صلح بین کشورهای منطقه بود که به همراه چهار نفر دیگر به شهادت رسید. بر اساس بررسی‌های کارشناسی صورت گرفته، فعل مجرمانه مشخص است و دشواری حقوقی ندارد ضمن اینکه ادله و دلیل اقرار خود متهمان است که افتخار کردند و به صورت علنی گفتند ترور هدفمند و از پیش طراحی شده بوده است.

دادستان بیان کرد: سخنان رییس جمهور آمریکا دیگر جایی برای دفاع نگذشته است صریح تر از این بیان ندارد زیرا با طرح و برنامه‌ریزی این اقدام تروریستی را انجام و اعلام کرده است.

وی نخستین متهم این پرونده را ترامپ دانست و گفت: ترامپ در مقام قاضی، خود رسیدگی و رای صادر کرده و ترور می‌کند. چنین چیزی در کجای نظام حقوقی حتی نظام حقوقی نسل سوم وجود دارد؟ ترامپ اعلام می‌کند که سلیمانی باعث گرفتن جان انسان‌های بسیار شده است؛!! بله جان تروریست‌ها را گرفت نه افراد بی گناه و نقل و قول ترامپ نشان می‌دهد مرتکب این جنایت شده است.

دادستان افزود: بررسی‌ها و برداشت‌های ما نشان می‌دهد که ترامپ این جنایت را انجام داده است. ترامپ خود اعلام می‌کند که این ترور را انجام داده است و توییت‌هایی دارد که با وقاحت این جنایت را بیان می‌کند. ترامپ اعلام کرد مردم امریکا باید بدانند که حذف قاسم سلیمانی جان امریکایی‌ها را نجات داد.

در این هنگام، یک از قضات از دادستان سوال کرد: شما گفتید سردار سلیمانی مهمان دولت عراق بود، آیا تحلیل یا اسنادی دارید؟

دادستان پاسخ داد: سردار سلیمانی به خاطر ماموریت دو روزه وارد عراق شده و حامل پیام و در مقام مامور دولت جمهوری اسلامی ایران بود که در ادله اثباطی ارائه خواهم کرد اقدام تروریستی دولت آمریکا و متهمان و عاملان این جنایت بر اساس ماده یک و سه کنوانسیون بین المللی است.

وی این اقدام را برخلاف ماده ۶ میثاق مدنی و حق ذاتی حیات دانست و گفت: این اقدام مطابق بند الف اساسنامه دیوان کیفری بین‌المللی، قتل عمد است و همچنین ناقض فاحش کنوانسیون ژنو ( قتل ارادی) است. در این پرونده متهمان تلاش کردند عمل قبیح خود را با دفاع مشروع توجیه کنند که قابل قبول نیست و این ترور نقض قطعنامه 1368 شورای امنیت است. ضمن اینکه در این جنایت، قربانی و آسیب دیده اتباع ایرانی و عراقی است و می‌توان به قوانین داخلی ایران استناد کرد.

دادستان اضافه کرد: به اعتقاد بنده ماده پنج قانون مجازات اسلامی در این پرونده قابل استناد است. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از مصونیت برخوردار است ولی دولت آمریکا این سازمان را سازمان تروریست می‌داند.بنابراین ابایی در این زمینه ندارد.

وی در ادامه با بیان اینکه مستندات حقوقی در فضای نظام حقوقی داخلی ایران و عراق قابل طرح است، اظهارکرد: آنچه که به عنوان اقدام تروریستی ترامپ در این پرونده مطرح می کنیم جنایتی است که امریکا مرتکب شده و عنوان این جنایت و ترور، نقض صلح و امنیت بین المللی است.مصداق خاص اقدام ترامپ، اقدام تروریستی است و در حقیقت نقض حقوق بشر و اقدام تروریستی امریکا جزو مستندات است.

در این دادگاه دادستان حدود دو ساعت به قرائت کیفرخواست پرداختند. ضمن اینکه در میان قرائت کیفرخواست، قضات در خصوص کیفرخواست سوالاتی داشتند که از دادستان پرسیدند و دادستان نیز متقابلا پاسخ ایشان را دادند.

بعد از قرائت کیفرخواست توسط دادستان، وکیل مدافع در جایگاه قرارگرفت و حدود 2 ساعت به قرائت لایحه خود در رد اتهامات و مستندات دادستان پرداخت. ایشان اولا به صلاحیت این محکمه ایراداتی را وارد کردند و سپس مستند به قوانین و کنوانسیون‌های بین‌المللی، دفاعیات خود را ارائه کرد.

پس از پایان اظهارات وکیل مدافع اشخاص متهم در این پرونده، دادستان مجدد در جایگاه قرار گرفت و افزود:به نظر ما ایراد صلاحیتی وجود ندارد زیرا در ایران، قانون ‌مبارزه با تروریست را داریم. همچنین اگر یک ایرانی در خارج از کشور مورد هجمه قرار گیرد، صلاحیت رسیدگی برای ایران در نظر گرفته شده است.

وی در ادامه با اشاره به دفاعیات وکیل مبنی بر دفاع پیش دستانه آمریکا گفت: دفاع عنوان حقوقی دارد و وکیل مدافع باید بداند که در خصوص پرونده سردار سلیمانی چنین مساله‌ای وجود ندارد زیرا این عملیات از قبل تعیین شده بوده است. در دفاع پیش دستانه باید آثار عینی وجود داشته باشد که قابل استناد باشد.

دادستان همچنین با اشاره به بخش دیگری از دفاعیات وکیل مبنی بر اقرار نکردن مقامات آمریکایی به ترور گفت: اینکه اقرار به ترور نشده، اشتباه است زیرا در پیام‌ها به کلمه ترور و ترور موفقیت آمیز اشاره شده است. ماهیت عمل قتل خاص و سیستماتیک بوده است و وقتی می گویند آن قتل را انجام دادند پس اقرار کردند.

وی همچنین با اشاره به اظهارات وکیل مدافع در خصوص توافقنامه عراق و آمریکا اظهار کرد: در توافقنامه برای مبارزه با داعش اجازه داده شده بود نه غیر از این و هرچند عراق مجوز پرواز پهباد داده بود اما این اجازه در راستای انجام اقدام تروریستی نبود. ضمن اینکه دولت عراق نیز اعلام کرده اقدام آمریکا نقض توافقنامه فیمابین بوده است و از آمریکا خواست از عراق خارج شود زیرا این اقدام را نقض حاکمیت خود می‌دانست.

وی گفت: نمی‌توان یک نهاد سیاسی مانند سپاه و فرمانده آن را به صورت یک جانبه در لیست تروریست گذاشت و اقدامات تروریستی را مشروط کرد پس اشتباه است و این نمی تواند مجوز اقدامات امریکا باشد.

در ادامه پس از استماع اظهارات دادستان و وکیل مدافع اشخاص متهم، هیات قضایی وارد شور شد و با احراز مجرمیت متهمان اعلام کرد: آمران، مباشران، شرکا و معاونان این اقدام به اشد مجازات‌های مقرر در قانون مجازات اسلامی شامل اعدام، حبس ابد وحبس‌های طولانی محکوم می‌شوند و مشروح رای متعاقبا اعلام خواهد شد..

روابط عمومی دانشکده علوم اجتماعی و فرهنگی دانشگاه جامع امام حسین علیه السلام