یادداشت: دفاع مشروع ایران منطبق برموازین بین المللی/ محسن طیب

محسن طیب - دانشجوی دکتری حقوق بین الملل

در 1 آوریل 2024 برخلاف عرف دیپلماتیک و قوانین بین المللی رژیم متجاوز صهیونیستی، ساختمان کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در کشور جمهوری عربی سوریه را به وسیله هواپیما های جنگنده خود با موشک هدف قرارداده است و به آن حمله مسلحانه نموده است که به شهادت چند تن از کارکنان و مستشاران نظامی کشورمان منجرشد.

این جنایت رژیم متجاوز صهیونیستی، آشکارا اصل اساسی مصونیت دیپلماتیک و کنسولی را نقض کرده و همچنین ناقض کنوانسیون روابط دیپلماتیک 1961، کنوانسیون وین درباره روابط کنسولی 1963 و کنوانسیون پیشگیری و مجازات جرایم علیه افراد تحت حمایت بین المللی از جمله عوامل دیپلماتیک 1973 است.

در واقع رژیم متجاوز صهیونیستی اصل پذیرفته شده جامعه بین‌المللی، یعنی مصونیت نمایندگان و اماکن دیپلماتیک و کنسولی را نقض کرده است.

به دلیل ناکارآمدی شورای امنیت و عملکرد ضعیف نهادهای بین‌المللی و عدم محکومیت حمله رژیم متجاوز صهیونیستی به کنسولگری ایران در دمشق و عدم محاکمه سریع عاملان و جلوگیری از تکرار چنین جنایاتی، تنها گزینه‌ای که برای جمهوری اسلامی ایران باقی می‌ماند، توسل به حق دفاع مشروع (The right to Legitimate Defense) مصرّح در ماده 51 منشور سازمان ملل متحد و تنبیه رژیم صهیونستی بود. ماده 51 منشور ملل متحد اشعار می‌دارد: در صورتی که یک عضو ملل متحد مورد تجاوز مسلحانه واقع شود هیچ یک از مقررات این منشور به حق طبیعی دفاع مشروع انفرادی یا اجتماعی تا موقعی که شورای امنیت اقدام لازم برای حفظ صلح و امنیت بین المللی بعمل آورد، لطمه وارد نخواهد آورد و اقداماتی که اعضاء برای اجرای حق دفاع مشروع بعمل آوردند باید فوراً به شورای امنیت اطلاع دهند ولی این اقدامات به هیچ وجه در اختیارات و وظایفی که شورا طبق این منشور دارد و به موجب آنها در هر موقع روشی را برای حفظ و یا اعاده صلح و امنیت بین المللی لازم می داند میتواند اتخاذ کند تأثیری نخواهد داشت.

لذا پس از ناکارآمدی شورای امنیت و نهاد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بین‌المللی، عملیات وعده صادق سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در تاریخ 13 آوریل 2024 در اجرای حق ذاتی جمهوری اسلامی ایران برای دفاع از خود که ذیل ماده 51 منشور سازمان ملل متحد به صراحت آمده و در پاسخ به تجاوزات نظامی و مسلحانه مکرر رژیم متجاوز صهیونیستی به ویژه حمله مسلحانه و نظامی این رژیم در 1 آوریل 2024 که در تناقض کامل با ماده 2 بند 4 منشور بود اتخاذ شد. پاسخ ایران به صورت کاملاً دقیق و تنها اهداف نظامی را مورد اصابت قرارداد و از آسیب به غیرنظامیان جلوگیری کرد و در این عملیات ضمن رعایت قوانین بین المللی، فقط مراکز نظامی که از آن علیه حمله به کنسولگری ایران استفاده شد توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مورد حمله قرار گرفت و به زنان، کودکان و غیر نظامیان حمله نشد و اقدام ایران کاملاً منطبق برموازین بین المللی بوده است.

ازجمله مهم‌ترین نتایج این اقدام، این است که به جامعه جهانی نشان داده شد که جمهوری اسلامی ایران در دفاع از تمامیت ارضی و تهدید علیه منافع ملی و حفاظت از شهروندان خود، در چارچوب قوانین بین‌المللی هرگونه حمله‌ای را بدون پاسخ نخواهد گذاشت.